Energi - ting skjer
Om energi.
- Alle energiformer kan delast inn i rørsle eller stillings-energi.
- Alt som rører seg, har rørsleenergi.
- All energi som kjem av at noko har ein viss posisjon eller ei viss stilling, er stillingsenergi.
- Stillingsenergi kan lagrast, i motsetning til rørsleenergi.
- Energi blir målt i joule. 1 kj = 1000 J.
- Ei energikjede viser kva som skjer med energien. Den famer om energikelde og energimottakaren,odt som alle energikjeder byrjar med sola.
- Vi kaller ei kraft noko som dyttar eller dreg ein gjenstand. Kraft blir målt i newton (N).
- Det er friksjon som hindrar rørsla mellom gjenstanden og underlaget. Den varierer alt etter kva underlag. For ein joggesko er friksjonen mykje mindre på ein is en på eit golv i gymsalen.
- Mennesker, syklar og bilar kan verken bli satt i rørsle eller stopp om det ikkje var for friksjon-krafta.
- Tyngda er ei kraft som dreg ein gjenstand mot bakken. Tyngda av ein gjenstand varierer medan massen er den same overalt. Er massen 0,1 kg tilsvarer dette 1,0 N.
- Energi kan overførest på to måter: ved arbeid eller varme.
- Arbeid = kraft * strekning ,eller W = F * s Svaret skal alltid vere oppgitt i Joule eller kj. Døme: arbeid = 100 N * 20 m = 2000 J ( 2 kj)
- Tyngda er om lag seks gonger lettare på månen en på jorda. Døme: 10 N = 1,7 N
- Den meste av energi vi får i oss, bruker vi til å kroppen varm 37 grader.
- Skråplan er ei gammel oppfinning for å gjere arbeidet lettare.
- Arbeid er når det blir overført energi til ein annan gjenstad ved hjelp av ei kraft.
- Varme er energi som strøymer frå ein stad med høg temp. til ein stad med låg temp.
- Energi er det som får noko til a skje.
- Energilova: Energi kan ikkje skapast eller bli borte, men berre bli overført frå ei form til ein anna.
- For kvar gong vi utnytter energien, blir det vanskelegare å utnytte han neste gong.
- Vi seier at elektrisk energi er høgverdig energi. Når vi ikkje kan bruke energien til noko nyttig kallar vi han lågverdig energi.
- Vi kan berre bruke energien til noko nyttig viss vi overfører han til ein stad frå ein annan. Når vi ikkje kan overføre energien meir er den i praksis ”brukt opp”.
- Olje , gass og kol er døme på ikke fornybare energikjelder.
- Vatn, vind ,bøljer og sol – energi er døme på fornybare energikjelder.
- Ikkje-fornybare energikjelder byggjer på lagerressursar som vil ta slutt
- Fornybare energikjelder blir fornya heile tida. Dei fleste av desse energikjeldene får energien frå sola.
Legg inn din tekst!
Vi setter veldig stor pris på om dere gir en tekst til denne siden, uansett sjanger eller språk. Alt fra større prosjekter til små tekster. Bare slik kan skolesiden bli bedre!
Last opp tekst