Ingvar Ambjørnsen - Den mekaniske kvinnen

Særoppgåva i norsk med kommentarer.
Sjanger
Særoppgave
Språkform
Nynorsk
Lastet opp
2005.06.23

Forfattarportrett:

Ingvar Ambjørnsen fart fødd den 20.mai i 1956og voks opp i Larvik. Ambjørnsen fullførte i gymnaset, fordi det vart for vanskeleg. Ambjørnsen debuterte i bladet Trollskrift i 1976. Då Ambjørnsen var 18 år flytta han heiman i frå og busette seg i Lier. Der fekk han seg jobb på Lier sjukehus, og debutromanen 23-salen handlar om det han opplevde der.

 

Ambjørnsen har bakgrunnen sin i den litterære undergrunns bevegelsen, akkurat som Lars Saabye Christensen. Slagordet var ’’gjer det sjølv’’. Folka i dette miljøet starta sine eigne små forlag og gav ut blad og skrifter som dei selde på gata eller på postordre. Skrivestilane til Jens Bjørneboe og Peter Handke er noko som har inspirert skrivinga til Ambjørnsen.

 

Det store forlaget Cappelen kjøpte tidleg opp rettan til bøkene hans, fordi han verka som ein lovande forfattar og det fekk dei heilt rett i. Den første boka han gav ut for Cappelen var 23- salen og den solgte godt. Men det var først med boka Hvite niggere Ambjørnsen vart ein allmennkjent forfattar. Temaet i Hvite niggere er noko som går at i nesten alle bøken til Ambjørnsen. Det er dop, vold og rusmisbruk. Grunnen til at Ambjørnsen skriv om desse tema er att han tidlegare har vanka i eit slikt miljø, og det har gjeve han inspirasjon til å skriva. Men i bøkene om Elling (Fugledansen, Brødre i blodet og Utsikt til paradiset) er tona ei litt anna.

 

Her er det ei meir lystigare tona enn tidlegare og miljøet er anleis. Det tyngre stoffet er tatt vekk og handlinga passar godt inn i eit kvardagsliv. I bøkene er det lagt godt vekt på humor og at det blir ein happy ending. Bøkene om Elling har og blitt dramatiserte og filmatiserte. Ambjørnsen har og skrive bøker for ungdomm. Bøkene om Pelle og Proffen er ein serie som har slått godt i gjennom hos dei unge. Prinsippet i bøkene er ganske likt det som er i Hardy guttene bøkene. Med to ivrige etterforskarar som stadig støyter på nye utfordringar. Men i Pelle og Proffen har Ambjørnsen prøvd å laga eit meir realt miljø med meir faktiske hendingar. Denne serien er noko Ambjørnsen tek høgt alvorleg og seier at dette er ei grein i treet. Bøkene til Amjørnsen inneheld det meste av tidstypiske tema for forfattarar i perioden hans. Det er tema som vennskap, oppvekst og miljøkrim. Når Ambjørnsen skriv er det som oftast i eg-form og handlingane er noko som ligg han sjølv nær. Nokre forfattarar fra samma tid som Ambjørnsen er Erlend Loe, Klaus Hagerup, Kari Sverdrup og Anne Holt.

 

Sjølv om Ambjørnsen for det meste er ein skjønnlitterær forfattar, har han og skrive ei fagbok. Den handlar om miljøorganisasjonen ’’Bellona’’.

 

Ambjørnsen er ein ganske produktiv forfattar og imponerar gang på gang. Nokre har og samanlikna han med Ibsen, men Ambjørnsen meinar sjølv at dette er noko som er blitt spydd opp i fylla. Ambjørnsen ser på seg sjølv heller som ein doven person og meinar ikkje at han er effektiv. Ambjørnsen tilstår at han har skrive mange bøker, sidan alt han gjer er å skriva.

 

Det Ambjørnsen skriv om kan godt verka som eit innlegg i ein debatt. Det er saker som er aktuelle og diskuterte, men Ambjørnsen er ikkje interessert i å lage debatt i det heile. Det har han gjett opp for lenge sidan, fordi han skjønte det var meiningslaust.

 

Presset og maset er noko som har ført til at han har flytta til utlandet. Han jobbar og som meldar for VG, men bur og skriv i Hamburg. Der bur han med kona si Gabrielle som og er oversetjaren hans. Miljøet i Hamburg er noko han tek til seg og er ganske likt det han opplevde før. Bøker er noko Ambjørnsen har fått teften for, men han kunne og tenka seg å skriva skodespel eller noko innanfor TV. No for tida likar Ambjørnsen best å skriva noveller, sidan han synst det er noko han treng å tenka meir gjennom. Opp gjennom åra har Ambjørnsen og blitt tildelt ein god del prisar:      

 

  • 1986 1.pris Cappelens romankonkuranse for Hvite niggere
  • 1987 - Språkleg samlingspris
  • 1988 - Cappelenprisen
  • Rivertonprisen(1991) for ’’Døden på Oslo S’’
  • Ungdommens bokpris(1992)
  • Brageprisen(1995) for ’’Fugledansen’’
  • Bokhandlerprisen(1996) for ’’Brødre i blodet’’
  • Vestfolds litteraturpris for ’’Elsk meg i morgen’’
  • Riksmålsprisen(1999) for ’’ Elsk meg i morgen’’
  • Jahres kulturpris(2004) for ’’Innocentia Park’’
  • Har og fått Ungdommens bokpris utdelt av Hå kommune på barnas bokdag, Hamburgs bys stipend og Lübeck by sitt stipend.

Eg sjølv synst at Ambjørnsen er ein glitrande forfattar. Måten han skriv på er fengjande og eg likar den humoristiske vrien han brukar. At han har klart å skriva så mange bøker på så få år er imponerande. Grunnen til at eg valgte Ambjørnsen er på grunn av at eg har sett Elling filmane. Hovudpersonen Elling er heilt absurd og kameraten Kjell Bjarne likedan. Det dei opplever er av ein heilt anna verden og ein blir heilt med i handlinga når ein ser filmane.

 

Det at det er laga film av verka til Ambjørnsen viser jo at han og kan gjera suksess utanom skrivekunsten. Det er nok ikkje berre eg som synst han er genial sidan alle bøken hans er utgit på tysk, og nokre på andre språk i tillegg.

 

Bokmelding av Den mekaniske kvinnen

 

Det første du gjer er å skildra kva som skjer – kva tittel kan du ha for denne delen?

Handlinga foregår i rennesteinsmiljøet i Hamburg i Tyskland. Folka i området er stort sett prostituerte eller dei driv med dop. Miljøet i boka er hardt. Viss ein ikkje likar uteliggjarar, fulle folk, prostituerte, gatelangarar og dopmisbrukarar er ikkje dette plassen å reisa til. Det å få seg ein på trynet er heller ikkje noko uvanleg..(Kva meiner du her?).

 

Ein av dei som bur der er Victor von Falk, og det er han boka handlar om. (Bra start)

Victor jobbar som sjølvstendig privatdetektiv. Privatdetektiv er ikkje eit vanleg yrke for folk flest og det har Victor fått merke. Nokr gangar ønskar Victor sjølv og at det ikkje var noko yrke som heitte privatdetektiv. Før har Victor jobba i politiet, men han fekk sparken. Den gamle jobben der freistar, men han veit at han ikkje kan komma tilbake. Sjølv om han ikkje tener så mykje som privatdetektiv, er det no nok til livets opphald. Hittil har karrieren stort sett gått ut på å finne folk som er forsvunne. Som regel finn han dei rett rundt hjørnet med henda i lomma eller fulle på ein bar.

Nokre tilfelle av forsvunne kattar har vel og vore innom, men ikkje noko meir enn det. (Morsomt formulert :)

Ein dag treff han ei dame, Maria Dammert, som har eit oppdrag til han. Maria har kun stålføter(Den mekaniske kvinnen) ,fordi ho mista dei naturlege i eit traktoruhell då ho var yngre.

 Det han skal gjera er å finna mannen hennar Peter Feld som er forsvunne, men han er blitt observert i Hamburg og da har han i alle fall noko å gå etter.(Kva er oppdraget?) Maria er prostituert, og har ikkje så mykje pengar til å finna ut noko sjølv... politiet, der ein og tjenar i verkelegheita. Men Victor Von Falk veit at det er det, sjølv om nokre gangar kunne han ønska at det ikkje var det. Den gamle jobben i politiet freistar, men han veit at han aldri kan byrja at der.\(Kva meiner du her?). Som vanleg liknar dette på eit heilt vanleg oppdrag som alle andre han har hatt før. Ved å snoka rundt i gatene i byen og spørja litt omkring får han i alle fall noko å gå på.

Det han finn ut er at den forsvunne Peter Feld jobbar som bilselgar, og at han ofte kjem på besøk i Tyskland. Som tidlegare politi får Victor Von Falk (Kven er han? – skriv heller namnet her, så vert det ikkje mistydingar)god hjelp av ein tidlegare kollega ?.

Det viser seg at det lønner seg å ha venner i politiet. Etter ei stund får han peila seg inn på eit hotell der han veit at Peter Feld har vore. Men der blir heile saka snudd på hovudet.

På eit av romma på hotellet luktar det ikkje godt, sjølv om alle andre romma stinkar og, luktar dette anleis. Rommet er nyleg nymalt og det er blitt brukt sterke reingjeringsmiddel for å fjerna noko der. Etter ein liten prat med hotelldirektøren eller kven ein kan kalle det finn han ut at det var nettopp det rommet Peter Feld hadde lege på og at det ikkje var blitt brukt sidan han reiste

(Her kan du evt skildra situasjonen. Då von (Skrivest von med liten eller stor V i boka?)……… Han finn og ut at Peter Feld slett ikkje er noko gullgutt, men ein som ville ha solgt (bm) mor si for å få litt dop. Sidan hotellet og hadde ein kjellar, bestemte han seg for å sjå seg litt omkring der og. Synet han møter er ikkje noko freistande.

 

Den einaste slektningen Peter Feld har er ein onkel. Onkelen er ikkje berre kven som helst. Det viser seg at hotelldirektøren er onkelen hans og det er ikkje berre Peter Feld han tek hand om.

 

Etter kvart dukkar det ein ny person inn i biletet. Hans Gies som utgjer seg for å vera ein tidlegare venn av Maria Dammert, og ein etter følgjande beundrar. Dette er spennande og forklarar tittelen på boka. Kanskje du kunne flytta dette lengre opp i starten der du fortel om Maria første gangen?)

Det viser seg at traktorulykka kan vera kjelda til det eine og det andre. For å finne ut korleis ulykka skjedde, og kva som skjedde etterpå, dreg Victor von Falk og kjærasten (som absolutt insisterte på å bli med) til barndommsheimen der ulykka skjedde. Over ein øl og nokre sigarettar med ’’gamle kjenningar’’ finn han fort ut at det som er blitt sagt ikkje alltid er til å stola på. På ein eller anna måte heng Peter Feld saman med traktorulykka, men han var ikkje den einaste tilskuaren. Nokre gangar er det som eit anti-logisk system blir sett på i hovudet. Ingenting verkar riktig, kanskje alt han veit berre er løgn og bedrag. Etter dette reiser han tilbake til Hamburg. No er det på tide å prøva å nøsta opp dei lause endane og få nokon ordentlege svar. Han reiser rundt til alle han trur er innblanda i saka. Men etter mykje prat og og eit par øl er han fortsatt lika langt fra ei løysing. Det er nesten like før han gjer opp og vurderar å gje resten av arbeidet til politiet. Etter ein liten telefon finn han ut at Maria Dammert ikkje er heime. Sjølv om ho som oftast er ute på ’’jobb’’ må ho og heim ein gong i blant. Vennina som ho bur hos fortel at det er ei stund sidan ho har sett ho sist, men det er sikkert ikkje noko alvorleg. Men som privatdetektiv er jo jobben hans å finna ut om ting, og så ivrig som han er prøvar han å spora henne opp. Den som leitar han finn. Og det han finn kan nok komma overraskande på lesaren. Skal du fortelja meir om handlinga enn dette, eller sluttar det her?

 

Her går du frå å skildre handlinga til å fortelje om verkemiddel. Eg likar verkeleg delen under. Han har klare tankar og har fine vendingar.

Boka er skriven på ein måte som gjer at det er lett for lesaren å forstå kva som skjer. Det er brukt mange skildringar for å gje att korleis hovudpersonen ser på ei sak og det er alltid hovudpersonen sine synspunkt som blir skildra. Ein ting eg la godt merke til gjenom heile boka var miljøskildringane. T.d ting om lukt, syn, hørsel og følelsar. Alle sanse inntrykk blir brukt for å lage boka sånn at lesaren får ein følelse av å vera der sjølv.

Språket i boka er lettlest og ein treng ikkje å gruble over vanskelege talemåtar og utrykk. (Flytt denne setninga lenger opp (Her held du fram med miljøskildringane. Bind alt om miljøskildringane saman til eit avsnitt – bruk gjerne døme). Humor er eit verkemiddel som er viktig for stemninga i boka og det gjer ho også meir interessant. Var det bestemte episodar du lo ekstra godt av, ord/vendingar Ambjørnsen brukar?

 

Det er ingen bilete i boka, men dei gode skildringane seier meir enn berre eit bilete. Boka hadde ein slags avhengigshet effekt på meg. Det er som om boka seier til deg at ein (Betre å bruka du enn ein her – det gjer det meir personleg) ikkje kan stoppa å lesa, og det er ikkje lett å leggje ho frå seg. Slike ting er viktig for å lesa ei bok.(dette er bra – skriv gjerne meir) Ein skal ville lese boka og prøva å leva seg inn i handlinga. Ellers blir ho berre keisam og det blir berre eit ork å ta ho fram. Dette er ei bok eg absolutt rår andre til å lesa. Sjølv om ein ikkje er ein lesehest er dette ei bok som kan interesere dei fleste. Sjølv om boka ikkje passar så godt for yngre barrn, passar ho godt for alle som er eldre. Heilt fra ungdom fra 12-13år og heilt opp til folk i 90-års alderen, om ikkje eldre og. (Kvifor det?)Boka er vel eigentleg ikkje skriven til ein spesiell aldersklasse og da passar det jo for dei fleste å lesa ho.

Det er ei lettlest bok med mykje spenning og ein blir garantert ikkje skuffa.

 

Er det noko ved handlinga som fascinerer, gjer det ekstra spennande?

 

Personskildring av Victor von Falk:

Hovudpersonen Victor jobbar som privatdetektiv. Før jobba han som politiman, men han vart sparka for å //gjera// saker han ikkje hadde lov til. Han bur i ein leilegheit der han også jobbar. For det meste får han jobbar som er ganske greie å løyse, men det er ikkje saka om den mekaniske kvinna.

 

Victor er ein ganske humoristisk person og han er ein optimist. Når noko ser vanskeleg ut, gjer han ikkje opp men han blir meir interessert og gira når noko blir vanskeleg. Han er ein person som tek omsyn til andre i området rundt seg, men går kraftig til verks når det er noko han vil ha svar på. Er det nokon som lyg eller prøvar å yppa med han er det godt mogleg at dei blir plukkfisk.Døme?

 

Victor har ein kjæreste som han er veldig glad i, men det er det ikkje berre han som er. Ho er også i lag med ein annan fyr, noko som Victor ikkje likar så veldig godt. Helst kunne Victor ønska at den andre mannen i kjærasten sitt liv omtal denne personen med andre ord enn han  berre forsvann eller blei påkøyrd av ein buss. Ein får ikkje noko spesielt inntrykk av at Victor er ein snobb som er opptatt av den nyaste moten og at huset skal skinna som ein diamant. Victor er ein som tek livet knusande med ro og tek på seg det som fell han inn i augneblinken. Victor røyker og er rimelig glad i alkohol, men han er ikkje noko missbrukar.

Det er ikkje mykje ein får inntrykk av at Victor ikkje likar og likar. Det einaste han hatar er mannen til kjærasten sin og det ganske mykje og.

 

Er det andre typiske karaktertrekk? Oppfører han seg på bestemte måtar?

Korleis ser han ut trur du? Du må gjerne skildra korleis han ser ut eller evt går kledd, om han alltid går med bestemte klede?

Har han bestemte vanar/uvanar?

Kva likar/mislikar han å gjera?

 

Personskildring av Maria Dammert:

Maria Dammert voks opp på landet med gode omgjevnader. Foreldra støtta ho og ho vart teken godt vare på. Kva vil gode omgjevnader seie? Kan du skriva dette med andre ord? og eit godt miljø. Ho hadde gode venner og vart godt likt av dei fleste. Maria er ein ganske tilfreds person, ho klagar ikkje ofte og er glad for omgivnaden sin. Ho verkar som ein person som tek vare på andre,og som ein optimist. Etter ei ulykke vart Maria handikappa. Ho møsta begge føtene og ein god del livsgnist. Sjølv om ho fortsatt er glad i Peter Feld er det fortsatt ikkje det samme. Ein dag reiser Peter ut på ei forretningsreise men han kjem aldri att (at eller att?). Maria jobbar som prostituert og prøver å (og eller å?) skrapa samen pengar for å leiga ein som kan leita etter han. Ho er høg, slank og har ein god figur. Sjølv om ho har metallføter verkar det ikkje som om det stoppar verksemda hennar.

Legg inn din tekst!

Vi setter veldig stor pris på om dere gir en tekst til denne siden, uansett sjanger eller språk. Alt fra større prosjekter til små tekster. Bare slik kan skolesiden bli bedre!

Last opp tekst