Sigrid Undset vart fødd i Kalundborg i Danmark, den 20.mai i 1882, på mora hennar(Charlotte) sin barndoms heim nesten mitt i sentrum av den vesle byen Kalundborg. Sigrid var den eldste av tre døtrer. Dei flytta til Noreg når Sigrid var 2 år gammal grunna faren sin sjukdom. Som gjorde sånn at han måtte gi opp Vidare forsking å reiser i Europa. (Han reiste mykje i jobben) Sigrid vokste opp i Kristiania, hoved staden til Noreg ( Namnet vart skifta tilbake til Oslo i 1925). Dei Første elleve åra av livet hennar vart sterkt prega av faren sin alvorlege sjukdom, men også av den breie kunnskapen hans i Historie. I en tidleg alder lærte Sigrid Arkeologien sine hemmeleg-heitar , men også mysteria av Dei nordiske sagaene og skandinaviske folkesongar. Faren hennar døde, i en tidleg alder av 40 år, når Sigrid var berre 11 år! Mora hennar fekk no den vanskelege oppgåva å oppdra tre unge døtrer. På ikkje så altfor gode forhold. Sigrid med systrene (Sigrid i midten) No når faren døde minska håpa for en Universitetet utdanning for Sigrid. Når ho var ferdig med "middelskolen", tok ho eit "1-års" sekretær kurs, og i en alder av 16 fekk ho ein jobb ved eit stort tyskeigd ingeniørselskap i Kristiania. Hadde ho talent for det?? Det var neppe det som var poenget; Det var nødvendig for ho å tene pengar, sånn at ho kunne hjelpe mora og dei yngre systrene. Ho jobba i det samme selskapet i 10år som sekretær. Men det var tider då ho skulka arbeid, fordi ho følte at ho kasta vekk tida si….Ungdomen sin. Men jobben hadde gitt ho innsikt i korleis eit stort selskap Jobba, korleis ho skulle arbeide systematisk, og sist men ikkje minst så vart ho ein glimrande typograf. På dei ti åra fekk ikkje ho skrive så mykje, men om kveldane, og i feriane og helgene fekk ho litt tid til å skrive.

Sigrid var berre 16 år då ho for første gong prøvde å skrive ei novelle som gjekk føre seg i den nordiske middelalderen. I fleire år prøvde ho å finne ut ka novella skulle heite, samtidig som ho las en del og skaffa seg ein del informasjon om den nordiske så vel som utanlandske Litteraturar. Spesielt Engelsk.

Ho vart rørt av Shakespeare , entusiastisk over Chaucer og tiltrekt av legender som Kong Arthur. Men ho interesserte seg også for skandinaviske forfattarar som Ibsen, Strindberg, Brandes og engelske forfattarar som "the Bronte sisters" og Jane Austen. På hennar eige initiativ og fritida hennar "skaffa" ho seg kunnskapen ved kunsten å skrive, mens ho forberedte seg på det som skulle bli framtida/skjebna hennar. Skriving.

Manuskriptet av den første novella hennar var klar når ho va 22 år. Det var resultatet av hardt arbeid i mange år. Dette var ei historisk novelle sett for i Danmark på middel-Alderen, heilt klart av den romantiske typen. Manuskriptet vart ikkje godkjent av utgjevings selskapet. Dette vart eit knusandes nederlag for Sigrid Undset.

Men to år seinare så kom Sigrid med eit nytt manuskript. Dette var mykje kortare enn det første, faktisk berre på 80 sider! Ho hadde lagt vekk den middelalder stilen og heller laga ein realistisk beskrivning av ei bydame i Kristiania. Tittelen var: Fru Martha Oulie, som med opning setning som lydde: "Eg har utro mot mannen min" rysta alle lesarane. Dette var orda til hovudrolla i boka.. Denne boka vart også "rejected" men etter litt klabb og babb så vart ho akseptert. Undset sine bøker selde bra frå staren av og etter utgivinga av den tredje boka slutta ho på kontor jobben og forberedte seg på å leve på inntektene som forfattar. Etter å ha fått eit "forfattar stipend" la ho ut på ei reise i Europa. Etter å ha stoppa i Danmark og i Tyskland reiste ho vidare til Italia. Ho ankom Roma i desember 1909 der ho vart buande i 9 månader. Sigrid sine foreldre hadde eit nært forhold med Roma. Det hadde seg sånn at eigentleg så skulle ho Sigrid være fødd i Roma, men faren, Ingvald vart så plutseleg alvorleg sjuk. Dei reiste heim i all hastverk til morens heimstad. Og der vart Sigrid født. Allikavel så følte Sigrid at dette var den ekte fødeplassen hennar.

Det var i Roma ho Sigrid møtte en kar som heitte Anders Castus Svarstad, en norsk malar som ho 2-3 år etterpå gifta seg med. Sigrid var 30, og han var sikkert hennar første kjærleik. Svarstad var 9 år eldre enn Sigrid og han var gift, og han hadde tre unger i Noreg. Møte mellom Sigrid og Anders måtte vore Kjærleik ved første blikk, men det var ikkje før tre år etterpå dei møttest han fekk skilsmisse.

Dei gifta seg i 1912 og for til London for 6 månader. Svarstad målte mens ho Sigrid utvikla sterke band med Engelsk kunst og brevskriving. Etterpå for dei til Roma, der Sigrid sin første son vart fødd i Januar 1913. Det vart ein gut, og han vart oppkalla etter faren sin.

Ekteskap og dei andre ungane som kom seinare, tydde ein heil del for Sigrid Undset, som både person og som kvinne. Men det vart eit dilemma for den kreative artisten Sigrid Undset. I ekteskapet i åra fram til 1919 hadde ho tre ungar å passe På og eit stort hus å ta vare på.Det var vanskelege år for Sigrid. Unge nr.2 var tilbakeståande/invalid og Svarstad sin Tilbakeståande/invalide son budde med dei.

I 1919 flytta ho til Lillehammer. Ho tok med seg dei to barna hennar, mens ho venta det tredje. Meininga med turen var at ho skulle få slappe av i Lillehammer og returnere til Kristiania når han Svarstad Var ferdig med det nye huset deira. Det vart ikkje sånn.

Ekteskapet braut sammen…..I august 1919 fødde ho Sigrid en tredje unge . Ho bestemte seg for å lage Lillehammer til heimen sin. Etter to år var huset hennar; Bjerkebæk , eit stort, flott hus ferdig. Der fekk ho halde fram med skrivinga si. Så snart den tredje ungen var fødd begynte ho på Kristin Lavransdatter. Det var eit stort prosjekt. Ho hadde studert nordiske manuskript og middelalder- Tekstar ei stund. Ho var ein svært forskjellig person frå den 22-åringen som skreiv det første stykke (middelalder).

Det som skjedde i mellom tida handla om meir enn historie og litteratur, det hadde mest om utviklinga hennar som person. Ho hadde opplevd kjærleik og begjær, til den bitre slutt. Ho hadde opplevd kor sjukt det var med krig (1. Verdskrig). Alt i alt , når ho starta på Kristin Lavrandatter i 1919 hadde ho litt peiling på ka livet gjekk ut på . (Ein heil del faktisk….) Det e livets mysterium, som opplevd sjølv ho skrive om i Kristin Lavransdatter. Det e derfor dei 1,400 sidene e som om dei var tidlause. Hovudrollene i stykke e individ av kjøt og blod og dei kunne like godt vore naboane vora i dag.

I 1928 vant Sigrid Undset Nobel prisen i litteratur som den tredje norske forfattaren som har vunne den, den første kvinnelege som vann den litterære nobel prisen. Undset fekk prisen grunna hennar fantastiske beskrivning av livet i middelalderen i Skandinavia. (Kristin Lavransdatter;3-bøker og Olav Audunssønn;4 bøker) Desse bøkene skreiv ho i ei periode mellom 1920 og 1927.

I 1934 skreiv ho ei bok som heite Aar som fortel om oppveksten i Kristiania. Det må være ei av dei mest fengjande bøkene det har vorte skrive om ei lita jente.

I 1940 flykta ho frå Noreg til Sverige grunna krigen. Ei stund etterpå turen til Sverige flykta ho vidare til dei Foreinte statar. Ho returnerte til Noreg etter at det vart fred her i Noreg i 1945. Utslitt. Ho levde i fire år til. Sigrid Undset døde den 10.juni 1949.

Bok 1: "Kransen"
Kristin er dotter av storbonden Lavrans Bjørgulfssøn på Jørundgård ved Sel i Gudbrandsdalen. I femtenårsalderen vert ho lovt bort til attenåringen Simon Darre. Før ho giftar seg, tilbringar hun et år i et kloster i Oslo. I Oslo møter hun adelsmannen Erlend Nikulaussøn. Erlend har levd et stormfullt liv og har mange fiendar. Likevel forelskar Kristin seg i ham, og bryt forlovelsen med Simon. Etter mye motstand og mange vanskeligheitar gifter hun seg med Erlend.

Bok 2: "Husfrue"
Kristin er husfrue på Erlend sin gard Husaby i Trøndelag. Kort tid etter bryllaupet får ho eit barn, og i alt føder hun sju søner i denne boken. Erlend deltar i et politisk spill der han mislykkast. Han bergar livet, men må gi frå seg Husaby. Familien flytter da tilbake til Jørundgård, som Kristin har arva etter sin far.

Bok 3: "Korset"
Ekteskapet lauper ut i en krise der Erlend flytter opp på ein aude fjellgard. Då han endeleg skal vende tilbake, blir han drepe i en håndgemeng. Kristin blir sitjande som enke på Jørundgård. De to eldste sønene går i kloster, den tredje overtek gården, den fjerde, femte og sjette drar ut i verda. Den sjuande og den åttande, født på Jørundgård, dør som små. Til slutt vandrar Kristin til Nidaros. Hun går i kloster og endar sitt liv mens ho hjelper de sykje under svartedauden.

Dikt analyse
Eg har tatt føre meg: "kransen" (1920)

SJANGER:

Historisk realistisk roman. Handlingsstoffet er henta frå en historisk fortid, første halvdel av 1300-tallet, mens skildringane er forsøksvis virkelegheitstru og røper en vilje hos forfattaren til å gi en sannferdig avbilding av arkitektur, interiør, kler og skikkar. Personer og handling er imidlertideg oppdiktet sjølv om vi skimtar rikspolitiske hendelsar i bakgrunnen.

TID OG STAD: Årene før svartedauden i 1349, overgangstid mellom høgmiddelalder og seinmiddelalder i norsk historie. Samfunnslivet er preget av at Noreg er katolsk med munkar, nonner, pilgrimer, helgener, samt et levende ridderideal.

Synsvinkel: Det er særleg Kristin som i avgjerande øyeblikk får synsvinkelen.

Tre former for kjærleik i forhold til: familie - ektemann - Gud., dvs. ydigheit - elskov - kjærleik til Gud. Handlar boka om problemet med å forene disse tre kjærleiksformene?

Verk av Sigrid Undset

1907: Fru Martha Oulie
1908: Den lykkelege alder
1908: I graalysningen. Enakter (Trykt i 1926)
1909: Fortællingen om Viga-Ljot og Vigdis
1910: Digt. Ungdom
1911:Jenny
1912:Fattige Skjæbner
1914:Vaaren
1915:Kong Arthur og ridderne av det runde bord
1917:Splinten av trollspeilet
1918:De kloge jomfruer
1919: Et kvindesynspunkt
1920: Kristin Lavransdatter - Kransen
1921: Kristin Lavransdatter - Husfrue
1922: Kristin Lavransdatter - Korset
1925: Olav Audunssøn i Hestviken
1927: Olav Audunssøn og hans børn
1927: Katolsk propaganda
1929: Gymnadenia
1929: Etapper
1930: Den Brændende busk
1930: Hellig Olav, Norges Konge
1932: Ida Elisabeth
1933: Etapper. Ny række
1934: Elleve Aar
1936: Den trofaste hustru
1937: Norske helgener
1938: Selvportretter og landskapsbilder
1939: Madame Dorthea
1939: I "Norsk kulturhistorie" bind 2: Klosterliv. På pilgrimsferd. Sognekirken.